PCC
RejestracjaLogowanie

Ceramika – czym jest i jak powstaje?

Stanowi jeden z najstarszych materiałów budowlanych, który - pomimo upływu tysięcy lat - nadal kształtuje nasze otoczenie. Co tak naprawdę kryje się pod tym pojęciem? Jak się je produkuje oraz co sprawia, że ceramiczne cegły, dachówki czy płytki są tak wytrzymałe? Sprawdźmy.

Opublikowano: 22-10-2025 11:23 Ostania zmiana: 22-10-2025 15:15

Co to jest ceramika budowlana?

Mianem tego typu ceramiki nazywamy tak naprawdę grupę wyrobów, które są przeznaczone do zastosowań w budownictwie. Z uwagi na konkretny cel – muszą charakteryzować się określonymi właściwościami technicznymi (w tym: odpornością na warunki atmosferyczne, wytrzymałością mechaniczną, trwałością, a także parametrami cieplnymi czy akustycznymi).

Co ważne – należy pamiętać, że nie jest tym samym, co inne typy ceramiki (sanitarna lub artystyczna). W przeciwieństwie do nich, jako materiał budowlany, musi sprostać zdecydowanie surowszym wymaganiom.

Rodzaje ceramiki wykorzystywanej w budownictwie – przegląd

Zasadniczo można podzielić ją na cztery główne typy (ścienną, pokrycie dachowe, wykończeniową oraz specjalistyczną). Poniżej pokrótce opiszemy każdy z nich. Ceramika ścienna to głównie:

  • Cegły pełne (bez otworów). Mają się wysoką gęstość, są wytrzymałe i mają umiarkowaną nasiąkliwością. Stąd znajdują zastosowanie głównie w budownictwie tradycyjnym.
  • Cegły dziurawki (z otworami stanowiącymi nawet 10% ich objętości). Są lżejsze i trwałe.
  • Pustaki ceramiczne (różnią się od dziurawek większą objętością otworów.
  • Cegły klinkierowe – oferują wysoką gęstość, niską nasiąkliwość i specyficzną estetyką.
  • Cegły licówki są wybierane głównie z uwagi na walory estetyczne, dostępne w różnych wykończeniach powierzchni i kolorystyce.

Ceramiczne pokrycia dachowe to natomiast tzw. dachówki. Możemy klasyfikować je ze względu na kształt oraz sposób układania. Wyróżniamy między innymi:

  • Dachówki karpiówki (układane w koronkę lub łuskę).
  • Dachówki zakładkowe (ze specjalnymi systemami mocowania).

Oferują wysoką wytrzymałość na zginanie, a przede wszystkim: mrozoodporność, szczelność i trwałość.

Do ceramiki wykończeniowej zaliczamy:

  • Płytki ścienne i podłogowe klasyfikujemy według technologii produkcji, stopnia nasiąkliwości oraz wykończenia powierzchni.
  • Płytki klinkierowe – dedykowane głównie do użytku zewnętrznego. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wzbogacały również wewnętrzne części budynków.

Do wszelkiego rodzaju wykończeń używa się również dedykowanych elementów oraz kształtek, w tym: listew, cokołów, stopnic oraz narożników.

Grupę ceramiki specjalistycznej stanowią z kolei:

  • Ceramika ogniotrwała – znajduje zastosowanie szczególnie w budowie kominków, pieców i grilli.
  • Ceramika drogową – wszelkiego rodzaju kształtki brukowe, krawężniki, płyty chodnikowe itp.
  • Ceramiczne elementy instalacyjne – w tym: rury, kształtki kanalizacyjne i elementy drenażowe.

Maszyna przemysłowa z żółtym chwytakiem podnoszącym stos czerwonych cegieł w hali produkcyjnej.

Jakie surowce wykorzystuje się do produkcji ceramiki budowlanej?

Choć samo słowo “ceramika” stanowi bardzo szerokie pojęcie, w ostateczności o właściwości i końcowym przeznaczeniu tego typu wyborów w ogromnej mierze decyduje skład użytych surowców oraz sposób produkcji. Surowce ceramiczne dzielimy na dwie główne grupy – ilaste i nieplastyczne.

Iły (są plastyczne) to podstawa masy ceramicznej. Są drobnoziarnistymi minerałami, w których składzie można znaleźć kaolinit, montmorylonit i illit. Każdy z nich oferuje odmienne właściwości, w tym: parametry, kolory, wygląd itp.

Surowce nieplastyczne to swoisty szkielet każdej ceramiki budowlanej. Zaliczamy do nich: kwarc (zmniejsza skurcz podczas suszenia i wypalania), krzem, glin, alkalia, wapń, magnezyt, dolomit, talk itp.

Każdy z tych składników to istotny element, który decyduje o finalnych właściwościach ceramiki. W trakcie gdy jedne odpowiadają za lepsze właściwości mechaniczne, inne obniżają temperaturę topnienia, kolejne zwiększają odporność ogniową), a nawet poprawiają właściwości mechaniczne.

Potrzebujesz więcej informacji o ceramice?

Chcesz jeszcze bardziej zgłębić temat surowców i technologii ceramicznych? Polecamy Ci zajrzeć na blog naszej firmy. Jeżeli szukasz  sprawdzonych rozwiązań dla ceramiki budowlanej lub chcesz poznać pozostały asortyment PCC (w tym dodatki do ceramiki) – wszystkie niezbędne dane znajdziesz bezpośrednio u nas.

Źródła:
  1. Ceramika Paradyż. (b.d.). Płytki klinkierowe – zastosowanie i zalety. Pozyskano 20 października 2025 z https://www.paradyz.com
  2. Dolata, A. (2017). Ceramika budowlana i drogowa. W: Materiały budowlane: właściwości, technologia, zastosowanie (s. 89–112). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
  3. Górski, J. (2012). Surowce ceramiczne i technologia ceramiki budowlanej. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
  4. Izolacje.com. (2022). Właściwości techniczne ceramiki budowlanej – nasiąkliwość, mrozoodporność i inne kluczowe parametry. Pozyskano 20 października 2025 z https://www.izolacje.com.pl
  5. Krajowa Izba Gospodarcza Ceramiki Budowlanej. (b.d.). Ceramika – tradycyjny materiał we współczesnym budownictwie. Pozyskano 21 października 2025 z https://www.kigcb.pl
  6. PN-EN 771-1:2011. Wymagania dotyczące elementów murowych – Część 1: Elementy ceramiczne. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
  7. Rashid, M. A., & Ahmad, N. (2021). Mechanical properties and microstructure of fired clay bricks: A review. Construction and Building Materials, 269, 121299. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2020.121299
  8. Reed, J. S. (1995). Principles of Ceramics Processing (2nd ed.). New York: Wiley-Interscience.

Autor
Redakcja bloga Portalu Produktowego Grupy PCC

Za treści publikowane na naszym blogu odpowiada zespół doświadczonych ekspertów Grupy PCC – chemicy, specjaliści z działu R&D, pracownicy laboratoriów, przedstawiciele świata nauki oraz copywriterzy. Na co dzień śledzą oni innowacje branżowe i wdrażają rozwiązania technologiczne, aby dostarczać nowatorskie produkty chemiczne. W swoich artykułach dzielą się wiedzą o procesach i zastosowaniach chemii zarówno w przemyśle, jak i w życiu codziennym.

Komentarze
Dołącz do dyskusji
Brak komentarzy
Oceń przydatność informacji
- (brak)
Twoja ocena