Stanowi jeden z najstarszych materiałów budowlanych, który - pomimo upływu tysięcy lat - nadal kształtuje nasze otoczenie. Co tak naprawdę kryje się pod tym pojęciem? Jak się je produkuje oraz co sprawia, że ceramiczne cegły, dachówki czy płytki są tak wytrzymałe? Sprawdźmy.
Co to jest ceramika budowlana?
Mianem tego typu ceramiki nazywamy tak naprawdę grupę wyrobów, które są przeznaczone do zastosowań w budownictwie. Z uwagi na konkretny cel – muszą charakteryzować się określonymi właściwościami technicznymi (w tym: odpornością na warunki atmosferyczne, wytrzymałością mechaniczną, trwałością, a także parametrami cieplnymi czy akustycznymi).
Co ważne – należy pamiętać, że nie jest tym samym, co inne typy ceramiki (sanitarna lub artystyczna). W przeciwieństwie do nich, jako materiał budowlany, musi sprostać zdecydowanie surowszym wymaganiom.
Rodzaje ceramiki wykorzystywanej w budownictwie – przegląd
Zasadniczo można podzielić ją na cztery główne typy (ścienną, pokrycie dachowe, wykończeniową oraz specjalistyczną). Poniżej pokrótce opiszemy każdy z nich. Ceramika ścienna to głównie:
- Cegły pełne (bez otworów). Mają się wysoką gęstość, są wytrzymałe i mają umiarkowaną nasiąkliwością. Stąd znajdują zastosowanie głównie w budownictwie tradycyjnym.
- Cegły dziurawki (z otworami stanowiącymi nawet 10% ich objętości). Są lżejsze i trwałe.
- Pustaki ceramiczne (różnią się od dziurawek większą objętością otworów.
- Cegły klinkierowe – oferują wysoką gęstość, niską nasiąkliwość i specyficzną estetyką.
- Cegły licówki są wybierane głównie z uwagi na walory estetyczne, dostępne w różnych wykończeniach powierzchni i kolorystyce.
Ceramiczne pokrycia dachowe to natomiast tzw. dachówki. Możemy klasyfikować je ze względu na kształt oraz sposób układania. Wyróżniamy między innymi:
- Dachówki karpiówki (układane w koronkę lub łuskę).
- Dachówki zakładkowe (ze specjalnymi systemami mocowania).
Oferują wysoką wytrzymałość na zginanie, a przede wszystkim: mrozoodporność, szczelność i trwałość.
Do ceramiki wykończeniowej zaliczamy:
- Płytki ścienne i podłogowe klasyfikujemy według technologii produkcji, stopnia nasiąkliwości oraz wykończenia powierzchni.
- Płytki klinkierowe – dedykowane głównie do użytku zewnętrznego. Jednak nic nie stoi na przeszkodzie, aby wzbogacały również wewnętrzne części budynków.
Do wszelkiego rodzaju wykończeń używa się również dedykowanych elementów oraz kształtek, w tym: listew, cokołów, stopnic oraz narożników.
Grupę ceramiki specjalistycznej stanowią z kolei:
- Ceramika ogniotrwała – znajduje zastosowanie szczególnie w budowie kominków, pieców i grilli.
- Ceramika drogową – wszelkiego rodzaju kształtki brukowe, krawężniki, płyty chodnikowe itp.
- Ceramiczne elementy instalacyjne – w tym: rury, kształtki kanalizacyjne i elementy drenażowe.

Jakie surowce wykorzystuje się do produkcji ceramiki budowlanej?
Choć samo słowo “ceramika” stanowi bardzo szerokie pojęcie, w ostateczności o właściwości i końcowym przeznaczeniu tego typu wyborów w ogromnej mierze decyduje skład użytych surowców oraz sposób produkcji. Surowce ceramiczne dzielimy na dwie główne grupy – ilaste i nieplastyczne.
Iły (są plastyczne) to podstawa masy ceramicznej. Są drobnoziarnistymi minerałami, w których składzie można znaleźć kaolinit, montmorylonit i illit. Każdy z nich oferuje odmienne właściwości, w tym: parametry, kolory, wygląd itp.
Surowce nieplastyczne to swoisty szkielet każdej ceramiki budowlanej. Zaliczamy do nich: kwarc (zmniejsza skurcz podczas suszenia i wypalania), krzem, glin, alkalia, wapń, magnezyt, dolomit, talk itp.
Każdy z tych składników to istotny element, który decyduje o finalnych właściwościach ceramiki. W trakcie gdy jedne odpowiadają za lepsze właściwości mechaniczne, inne obniżają temperaturę topnienia, kolejne zwiększają odporność ogniową), a nawet poprawiają właściwości mechaniczne.
Potrzebujesz więcej informacji o ceramice?
Chcesz jeszcze bardziej zgłębić temat surowców i technologii ceramicznych? Polecamy Ci zajrzeć na blog naszej firmy. Jeżeli szukasz sprawdzonych rozwiązań dla ceramiki budowlanej lub chcesz poznać pozostały asortyment PCC (w tym dodatki do ceramiki) – wszystkie niezbędne dane znajdziesz bezpośrednio u nas.
- Ceramika Paradyż. (b.d.). Płytki klinkierowe – zastosowanie i zalety. Pozyskano 20 października 2025 z https://www.paradyz.com
- Dolata, A. (2017). Ceramika budowlana i drogowa. W: Materiały budowlane: właściwości, technologia, zastosowanie (s. 89–112). Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN.
- Górski, J. (2012). Surowce ceramiczne i technologia ceramiki budowlanej. Kraków: Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej.
- Izolacje.com. (2022). Właściwości techniczne ceramiki budowlanej – nasiąkliwość, mrozoodporność i inne kluczowe parametry. Pozyskano 20 października 2025 z https://www.izolacje.com.pl
- Krajowa Izba Gospodarcza Ceramiki Budowlanej. (b.d.). Ceramika – tradycyjny materiał we współczesnym budownictwie. Pozyskano 21 października 2025 z https://www.kigcb.pl
- PN-EN 771-1:2011. Wymagania dotyczące elementów murowych – Część 1: Elementy ceramiczne. Warszawa: Polski Komitet Normalizacyjny.
- Rashid, M. A., & Ahmad, N. (2021). Mechanical properties and microstructure of fired clay bricks: A review. Construction and Building Materials, 269, 121299. https://doi.org/10.1016/j.conbuildmat.2020.121299
- Reed, J. S. (1995). Principles of Ceramics Processing (2nd ed.). New York: Wiley-Interscience.