Dodatki paszowe dla bydła – rodzaje, przeznaczenie i działanie. Jak uzupełnić dietę krów?

Jak pewnie się domyślasz, jeden z ważnych elementów całej tej układanki stanowi pożywienie – w tym w szczególności dodatki paszowe dla bydła. Mają za zadanie uzupełniać dietę o składniki odżywcze, które są niezbędne do rozwoju oraz zachowania pełni sił i zdrowia. Co warto wiedzieć na temat paszowych dodatków dla bydła hodowlanego? Poznaj ich przeznaczenie, rodzaje oraz cele stosowania.

Czym są i jaką rolę w nowoczesnych gospodarstwach pełnią dodatki paszowe dla bydła?

Są to specjalne substancje, które dodaje się do paszy podstawowej (właściwej) po to, aby poprawić jej konkretne właściwości. Główny cel to oczywiście hodowanie zdrowego stada o wysokiej wydajności (mięsnej bądź mlecznej). Uwzględniają one nie tylko potrzeby żywieniowe zwierząt, czy też cel ich hodowli, ale również – specyficzną budowę układu pokarmowego przeżuwaczy.

Właściwie dobrane i odpowiednio aplikowane dodatki paszowe potrafią wręcz decydować o efektywności oraz powodzeniu produkcji. Ich rolami są bowiem: usprawnianie procesów trawienia, ułatwienie przyswajania składników odżywczych oraz wzmacnianie odporności bydła.

Klasyfikacja dodatków paszowych stosowanych w żywieniu bydła

Zgodnie z przepisami możemy podzielić je kilka podstawowych grup, wśród których każda ma swój określony cel oraz zadania.

• Dodatki technologiczne – poprawa fizycznych właściwości pasz.
• Dodatki sensoryczne – zmiana ich smaku i zapachu.
• Dodatki dietetyczne – dostarczanie (uzupełnianie) niedoborów witamin i minerałów.
• Dodatki zootechniczne – podnoszenie wydajności produkcyjnej hodowli.

Poniżej skupiliśmy się na omówieniu konkretnych substancji.

Dodatki mineralne i witaminowe

Zbilansowana podaż makro- i mikroelementów to podstawa zdrowia bydła. Na szczególną uwagę zasługują wapń oraz fosfor, które bezpośrednio odpowiadają za budowę kości, a także produkcję mleka (stąd ich suplementacja jest bardzo ważna u krów mlecznych – zwłaszcza w okresie okołoporodowym). Rolą magnezu jest zapobieganie tężyczce pastwiskowej. Zaś selen i witamina E – wzmacniają odporność bydła.

Bufory i regulatory pH

Właściwy poziom pH również decyduje o zdrowiu tych zwierząt – redukując ryzyko pojawienia się kwasicy żwacza. W tym obszarze z pomocą przychodzą tzw. dodatki buforujące (między innymi: jak wodorowęglan sodu, tlenek magnezu, bentonit), które skutecznie stabilizują środowisko żwacza. Dodatkowym pozytywnym skutkiem ubocznym stosowania tych dodatków jest, chociażby zapobieganie kulawiznom, obniżonej zawartości tłuszczu w mleku czy problemom z płodnością.

Dodatki białkowe i związki azotowe

To kolejny dodatek, który jest wręcz niezbędny przy hodowli krów nastawionych na produkcję mleka. Te zwierzęta potrzebują dużo białka, co naturalnie wiąże się z koniecznością jego suplementacji.

Dodatki energetyczne

Zasada hodowli bydła jest prosta. Otóż, wysoka efektywność produkcji (czy to mięsa, czy to mleka) wymaga wysokowydajnych krów, które mają zwiększone zapotrzebowanie energetyczne (kaloryczne). W tej funkcji doskonale sprawdzają się tzw. tłuszcze chronione, które stanowią skoncentrowane źródło energii (omijają żwacz i nie zaburzają fermentacji żwaczowej). Ich stosowanie jednak nie tylko poprawia sam bilans energetyczny. Dodatkowo wpływa na zwiększenie zawartości tłuszczu w mleku oraz – wspiera płodność bydła.

Ważne: należy wprowadzać je stopniowo – tak, aby dać orgazmowi zwierzęcia czas na adaptację.

Probiotyki, prebiotyki i synbiotyki

Mikroflora bydła to kolejny obszar, który wymaga szczególnej opieki. W końcu to tu zaczyna się większość ewentualnych problemów ze zdrowiem oraz kondycją i… właśnie w tym miejscu można o nie zadbać.

• Probiotyki (żywe mikroorganizmy) – poprawiają trawienie włókna i zwiększają syntezę białka mikrobiologicznego.
• Prebiotyki (pokarm dla korzystnych bakterii) – wspierają ich rozwój, aktywność i ogólną kondycję.
• Synbiotyki – stanowią połączenie probiotyków oraz prebiotyków, co pozwala uzyskać efekt tzw. synergii. Sprawdzają się szczególnie dobrze w przypadku żywienia młodych osobników, u których wspierają rozwój mikroflory przewodu pokarmowego. Są też wskazane dla krów znajdującym się w okresie przejściowym.

Enzymy paszowe

Do tej grupy zaliczają się między innymi celulazy, amylazy, fitazy. Te enzymy mają za zadanie wspomagać trawienie składników pokarmowych (aby wpływać na lepszą wydajność produkcyjną), w tym: zwiększać dostępność energii, białka i fosforu. Ich działanie jest nieocenione szczególnie przy wykorzystaniu pasz gorszej jakości.

Zioła i ekstrakty roślinne

Co z naturalnymi dodatki do pasz? Te zyskują coraz większą popularność – także w obszarze żywienia bydła. W tej grupie musimy wymienić, choćby czosnek (ma działanie przeciwbakteryjne i przeciwpasożytnicze), oregano i tymianek (zwalczają patogeny), kozieradka (poprawia apetyt i zwiększać produkcję mleka), a także ostropest plamisty (chroni wątrobę zwierząt).

Takie fitobiotyki występują w kilku formach – jako suszone zioła, olejki eteryczne, jak również klasyczne ekstrakty. Mogą okazać się naturalną i równie skuteczną – alternatywą dla standardowych antybiotyków.

Jak dopasować je do potrzeb bydła?

Wybór odpowiednich dodatków paszowych zależy od wielu czynników. “Przed” należy wziąć pod uwagę: wiek zwierząt, rodzaj hodowli oraz aktualną fazę produkcyjną. Twoja analiza musi uwzględniać nie tylko “co i w jakich ilościach podawać”. Równie istotne jest pochodzenie samych dodatków. Dlatego oceń jakość i stabilność produktu, reputację jego producenta, a także sprawdź, jaki oferuje stosunek ceny do jakości. Pomocne mogą okazać się wszelkiego rodzaju certyfikaty, normy oraz wyniki badań.

Jeśli nie masz pewności lub doświadczenia – pamiętaj, że zawsze warto skonsultować się z doradcami żywieniowymi i lekarzami weterynarii.

Co jeszcze wziąć pod uwagę? Oczywiście to, że inne potrzeby mają młode krowy (cielaki), zgoła inne te znajdujące się w procesie laktacji, a kompletnie inne bydło nastawione na produkcję mięsną.

Dodatki paszowe dla krów mlecznych

Same dodatki nie zastąpią prawidłowo zbilansowanej diety. Dlatego na początku należy zadbać o podstawę żywienia, a następnie wzbogacać ją odpowiednią suplementacją.

• Wsparcie metabolizmu i odporności (szczególnie w okresie przejściowym) – cholina chroniona, niacyna i witamina E (z selenem).
• Poprawa składu mleka i wydajności produkcyjnej – tłuszcze chronione i dodatki mineralno-witaminowe.
• Wsparcie funkcji układu rozrodczego – beta-karoten oraz związki mineralne w formie organicznej.

Dodatki dla bydła mięsnego

Bydło opasowe ma z kolei nieco inne wymagania niż krowy mleczne. Tu również kluczową rolę odgrywa skład i ilość paszy właściwej, do której suplementy są jedynie dodatkiem. Dodatkowo podczas doboru dodatków paszowych warto pamiętać, aby ich stosowanie (wyższe ceny) uzasadniało ostateczną efektywność produkcji.

• Wzrost i rozwój masy mięśniowej – cynk, chrom oraz białka.
• Poprawa jakości mięsa (w tym trwałości i walorów smakowych) – witamina E i selen.

Uzupełnienie diety cieląt i młodego bydła

Najmłodsze osobniki potrzebują zdecydowanie szczególnego wsparcia w zakresie żywienia. Prawidłowa suplementacja – i to już od samego początku – ma bowiem realny wpływ na późniejszą zdrowotność, kondycję oraz wydajność tych zwierząt.

• Za wsparcie układu pokarmowego i odpornościowego cielaków odpowiadają emulgatory tłuszczu, zakwaszacze, probiotyki i immunoglobuliny, a także witaminy i mikroelementy.
• Wsparcie naturalnych mechanizmów obronnych – beta-glukany.

Dodatkowo, podczas transportu i okresu izolowania ważną rolę odgrywają również dodatki minimalizujące stres.

Szukasz sprawdzonych produktów, które wzbogacą dietę Twoich krów?

Oferta PCC uwzględnia pełne spektrum dodatków paszowych dedykowanych hodowli bydła – dla małych, średnich i dużych gospodarstw. Sprawdź nasz asortyment, gdzie znajdziesz wysokiej jakości składniki, które wspomagają zdrowie i produkcyjność bydła – niezależnie od jego przeznaczenia. Natomiast po dawkę dodatkowej wiedzy – zachęcamy do udania się na nasz firmowy blog.