Właściwie skomponowana dieta jest ważna. Ale jeśli zależy Ci na prawdziwie wydajnej i przewidywalnej produkcji mięsa oraz jaj - nieodzowny element diety kurczaków muszą stanowić również wysokiej klasy, wyselekcjonowane - dodatki do pasz.
Sprawdź, czym są, jak działają i dowiedz się wszystkiego o rodzajach dodatków paszowych dla drobiu. Sprawdź, jakie korzyści ekonomiczne daje ich regularne oraz mądre stosowanie.
Czym są dodatki paszowe dla drobiu? Działanie, cele i znaczenie dla hodowli.
Jak sama nazwa wskazuje – pod tym pojęciem kryją się substancje dodawane do paszy w celu poprawy jej konkretnych właściwości oraz zaspokojenia specyficznych potrzeb zwierząt. Co ważne – nie funkcjonują samodzielnie, a zamiast tego pełnią rolę swego rodzaju uzupełnienia diety.
W zależności od typu i przeznaczenia mogą wpływać na optymalizację procesów trawiennych, wzmacniać odporność ptactwa, czy zwyczajnie – odpowiadać za lepsze wykorzystanie pozostałych składników odżywczych pozyskiwanych bezpośrednio z tzw. paszy podstawowej.
W praktyce hodowcy sięgają po te środki po to, aby ułatwić kurom przyswajanie białka oraz witamin i minerałów, co w efekcie przekłada się na szybszy wzrost ich masy i lepszą jakość mięsa (głównie w przypadku brojlerów) lub większą liczbę i lepszą jakość jaj (szczególnie jeśli chodzi o kury nioski).
Jakie są rodzaje dodatków stosowanych w żywieniu kur? Przegląd.
Zgodnie z powszechną klasyfikacją – możemy mówić o kilku głównych grupach dodatków paszowych wzbogacających dietę drobiu. Technologiczne wpływają na poprawę konkretnych właściwości paszy właściwej. Zootechniczne – produktywność, zdrowie oraz wydajność hodowli. Sensoryczne – na smak i zapach, zaś dietetyczne – na dostarczanie witamin i minerałów. To, jakie oraz w jakiej ilości należy podawać stadu, zależy między innymi od wieku kur, ich rodzaju (przeznaczenia hodowlanego), jak również specyfiki samej produkcji.
Skoro wprowadzenie już za nami – pora na omówienie poszczególnych dodatków paszowych.
#1 Dodatki dietetyczne (witaminy i związki mineralne)
W tej grupie znajduje się cała gama – od witamin A, D3, E, K aż po te z grupy B. Zadanie dodatków jest proste – unikać sytuacji, w których mogłyby wystąpić niedobory któregokolwiek z tych składników. Niedobór witaminy A może bowiem prowadzić do zaburzeń wzroku oraz infekcji. D3 – powodować krzywicę. Natomiast grupy B – zaburzać procesy metabolizmu.
Równie ważną rolę odgrywają składniki mineralne: selen, cynk czy miedź, wapń i fosfor – odpowiadają za budowę kości oraz skorup jaj), magnez wpływa na funkcjonowanie układu nerwowego.
#2 Probiotyki i prebiotyki
Probiotyki tworzą korzystną mikroflorę w jelitach ptaków. Prebiotyki stanowią z kolei pokarm dla tych dobrych bakterii. Bezpośrednio działają ochronnie na układ pokarmowy – hamując rozwój patogenów oraz wspomagając procesy trawienia. Dodatkowo stymulują układ odpornościowy. Pośrednio – poprawiają konwersję paszy.
#3 Enzymy paszowe
Te składniki ułatwiają rozkładanie trudnoprzyswajalnych składników znajdujących się w paszy właściwej (np. fosfor, błonnik, białka itp.). W ten sposób przyczyniają się do lepszego odżywienia kur, a co za tym idzie – efektywniejszego wykorzystania spożywanej przez nie paszy (co ma również swoje odzwierciedlenie w produkcji mięsa bądź jaj).
#4 Zakwaszacze i konserwanty
Mają za zadanie obniżać poziom pH w przewodzie pokarmowym, co pozwala chronić drób przed powstawaniem tam oraz rozwijaniem się bakterii. Ponadto oferują działanie wspomagające procesy trawienne białka oraz zwiększające przyswajalność minerałów. Drugą ich rolą jest ochrona paszy dla kur w trakcie jej przechowywania. Wówczas zapobiegają rozwojowi pleśni i bakterii.
#5 Ekstrakty roślinne i fitobiotyki
Stosowane prozdrowotnie – w celu poprawy zdrowia, ochrony lub leczenia już chorych zwierząt. W zależności od rodzaju – mogą działają przeciwdrobnoustrojowo, przeciwzapalnie i przeciwutleniająco, a także odpowiadać za stymulację apetytu czy trawienie. Do najpopularniejszych zaliczamy: olejki eteryczne z oregano, tymianku, cynamonu, rozmarynu, czosnek. W wielu przypadkach sprawdzają się ich mieszanki, które działają lepiej niż pojedyncze składniki.
#6 Antyoksydanty
Neutralizują te szkodliwe cząsteczki (wolne rodniki), które odpowiadają za tzw. stres oksydacyjny, który może doprowadzić do uszkodzenia komórek oraz negatywnie wpływać na produktywność ptaków. Działają pozytywnie na układ odpornościowy i poprawiają jakość mięsa oraz jaj. Ich stosowanie jest szczególnie wskazane w tzw. sytuacjach stresowych (np. narażenie na działanie wysokich temperatur, transport drobiu, przeprowadzanie szczepień itp.).

Jak ich używać? Zasady żywienia.
Podstawą w tej materii jest przestrzeganie zaleceń producenta danego dodatku do paszy. W szczególności zwróć uwagę na takie aspekty, jak:
- Dopasowanie dodatków paszowych do konkretnego typu hodowli, wieku kur oraz ich stanu.
- Zachowywanie okresów karencji oraz zasad bezpieczeństwa przy stosowaniu niektórych dodatków.
- Unikanie stosowania środków, które mogą wchodzić ze sobą w interakcję (i być potencjalnie niebezpieczne dla zwierząt).
- Przechowywanie w odpowiednich warunkach (temperatura i wilgotność wskazane przez producenta). Należy je magazynować w suchym i chłodnym miejscu – bez narażenia na działanie światła słonecznego.
Dla kur niosek
Podstawą jadłospisu hodowli nastawionej na produkcje jaj, są oczywiście dodatki, które pozwalają zadbać o jak najwyższą jakość końcowego produktu. Kury nioski w szczególności potrzebują: sprawdzonych źródeł wapnia (w szczycie sezonu ptactwo potrzebuje ich nawet kilkukrotnie więcej) oraz które odpowiadają za budowę skorupek. Witamina D3 działa wspomagająco – zwiększając jego wchłanianie. Ważną rolę odgrywają ksantofile (naturalne pigmenty), które sprawiają, że żółtka zyskują intensywny kolor.
Dla brojlerów
Kury przeznaczone na produkcję mięsną charakteryzują się szybkim tempem wzrostu oraz przyrostu masy mięśniowej. To oznacza również zwiększone zapotrzebowanie na konkretne składniki odżywcze, do których zaliczamy: enzymy poprawiające trawienie paszy właściwej, probiotyki wspomagające odporność oraz zakwaszacze hamujące rozwój patogenów. Bardzo ważne jest właściwe dawkowanie – dostosowane do wieku kury. Pierwsze tygodnie życia wymagają stosowania prebiotyków, które budują mikroflorę. Natomiast selen i witamina E – mają wpływ na poprawę jakości mięsa.

Dlaczego warto? Korzyści ekonomiczne i hodowlane.
Do kluczowych zalet zaliczamy wyższą konwersję paszy (nawet o kilkanaście procent) oraz większą produkcję jaj (również do kilkunastu procent). Ale to nie wszystko.
Warto jednak pamiętać, że oprócz wymiaru czysto produkcyjnego (więcej i lepszej jakości mięsa bądź jaj = większe zyski ze sprzedaży surowca) – właściwe dawkowanie dopasowanych pasz dla drobiu ma również wpływ na dobrostan kur. Poprawia nie tylko ich kondycję i pozwala uniknąć wielu problemów ze zdrowiem (np. biegunek, problemów trawiennych, stresu itp.). Dodatkowo, ma realny wpływ na redukcję śmiertelności tych ptaków.
Potrzebujesz profesjonalnych rozwiązań dla swojej hodowli?
Poznaj pełną ofertę dodatków paszowych od grupy PCC. Stawiamy na surowce wysokiej jakości, które pomagają podnosić wydajność oraz rentowność hodowli – drobiu i nie tylko. W naszym asortymencie znajdziesz pełne spektrum różnorodnych surowców do produkcji. Jeżeli szukasz źródła wiedzy – znajdziesz je na naszym firmowym blogu.
- Ayalew, H., et al. (2022). “Potential Feed Additives as Antibiotic Alternatives in Broiler Production.” Frontiers in Veterinary Science.
- Perera, W.N.U., et al. (2025). “Role of feed additives in poultry nutrition: Historical, current and future perspectives.” Animal Feed Science and Technology.