Herbicydy – co to? Charakterystyka, przeznaczenie, zasady działania.

Czym są herbicydy?

Herbicydy to chemiczne środki ochrony roślin, którym celem jest zwalczanie niepożądanej roślinności, czyli po prostu – chwastów.

Jak wiele innych substancji (w tym, chociażby fungicydy oraz insektycydy, o których już pisaliśmy na naszym blogu), – odgrywają jedną z kluczowych ról w nowoczesnym rolnictwie nastawionym na bezpieczeństwo, jakość i ilość. Co robią? Głównie odpowiadają za eliminowanie, a co za tym idzie – regulowanie poziomu zachwaszczenia. Bez ich udziału produkcja żywności byłaby znacznie mniej efektywna, a w wielu przypadkach – wręcz niemożliwa.

Jakie są ich rodzaje? Podstawowa klasyfikacja herbicydów.

Obecnie produkowane preparaty są selektywne i bezpieczne (szczególnie w odniesieniu do ich poprzedników). Pozwalają zatem na precyzyjne zwalczanie określonych gatunków chwastów, jednocześnie nie szkodząc roślinom uprawnym. Herbicydy dzielimy według kilku kryteriów.

Na sposób działania:

• Kontaktowe – działające miejscowo. Niszcząc tylko te części rośliny, z którymi mają bezpośredni kontakt.
• Systemowe – tzw. układowe. Są wchłaniane przez roślinę, przez co działają całościowo i niszczą chwasty od wewnątrz.

Na zakres działania:

• Selektywne – niszczą tylko określone gatunki chwastów i “omijając” rośliny uprawne.
• Nieselektywne – tzw. totalne. Działają na wszystkie rośliny – bez wyjątku.

Poza wyżej wymienionymi wyróżniamy równie: okresy aplikacji (przedsiewne – stosowane przez zasianiem, przedwschodowe – aplikowane przed wzrostem roślin, powschodowe – gdy rośliny stają się już widoczne) oraz miejsca aplikacji (doglebowe, dolistne).

W jaki sposób eliminują chwasty?

Zasada działania tych środków polega na zakłócaniu kluczowych procesów życiowych, które prowadzą do eliminacji chwastów. W tym obszarze możemy wyróżnić między innymi takie zabiegi, jak:

• Blokada procesów fotosyntezy, która uniemożliwia produkcję cukrów i prowadzi do wyczerpania rezerw energetycznych.
• Zatrzymanie produkcji białek (za pomocą inhibitorów syntezy aminokwasów).
• Niekontrolowany rozwój rośliny (za pośrednictwem regulatorów wzrostu).

Każda grupa działa inaczej, ale wszystkie prowadzą do osłabienia i śmierci rośliny. Taka selektywność herbicydów wynika z różnic w budowie anatomicznej, procesach metabolicznych oraz zdolności detoksykacji.

Kiedy i gdzie używać herbicydów?

We wstępie do tego akapitu musimy jasno zaznaczyć, że każdy gatunek wymaga innego podejścia. Preparaty chwastobójcze (w tym ich dawki) należy dobierać do: rodzaju i etapu upraw, a także panujących warunków. Za optymalne warunki do oprysku uznaje się temperaturę w granicach 10 – 25°C, wilgotność na poziomie powyżej 60% – najlepiej przy braku lub bardzo słabym wietrze.

Unikaj: aplikacji w upalne dni, tuż przed deszczem, a także stosowania nieustannie tych samych środków (zalecamy rotację – co drugi sezon).

Korzyści i zagrożenia – co warto wiedzieć?

Do zalet zaliczamy przede wszystkim wzrost plonów, które (za sprawą eliminacji chwastów) – mogą być nawet kilkadziesiąt procent większe. Oprócz samych ilości poprawie ulega również jakość, a wraz z nią – potencjalnie większe ceny, jakie można uzyskać ze sprzedaży. Pozytywy widać również w samej “obsłudze” i pielęgnacji upraw. Stosowanie dopasowanych środków ogranicza nakłady pracy.

Jeśli chodzi o “minusy” – do tych możemy zaliczyć potencjalne zagrożenie dla zdrowia lub środowiska naturalnego, ale… tylko, jeśli dochodzi do niewłaściwego użycia herbicydów.

Poszukujesz dodatkowych źródeł wiedzy?

Herbicydy wchodzą w skład szerokiej oferty agrochemikaliów, które zapewniamy gospodarstwom rolniczym z całego kraju i nie tylko. Zachęcamy do poznania pełnego asortymentu.

Jeśli chcesz poszerzyć wiedzę o środkach ochrony roślin – koniecznie przeczytaj nasz artykuł o klasyfikacji chemicznych środków ochrony roślin. Na naszym blogu znajdziesz też więcej praktycznych porad.