Fungicydy – czym są i do czego służą?

Czym są fungicydy?

Fungicydy to grupa środków ochrony roślin odpowiedzialna za zwalczanie chorób grzybowych. Stosuje się je w rolnictwie, ogrodnictwie oraz leśnictwie, gdzie stanowią nieodłączny element – pozwalający na stabilną produkcję – nawet w trudnych i wymagających warunkach.

Mają dwa proste zadania: hamować rozwój lub całkowicie niszczyć grzyby patogenne, co przekłada się na skuteczną ochronę uprawy przed poważnymi stratami. Bez nich produkcja żywności byłaby bardziej ryzykowna, mniej wydajna, a w niektórych przypadkach – wręcz niemożliwa.

Jakie rodzaje fungicydów możemy wyróżnić?

Najpopularniejszy podział dotyczy sposobu ich działania. W tym obszarze możemy mówić o:

• Fungicydach kontaktowych – pozostają na powierzchni rośliny i chronią tylko te części, na które zostały naniesione.
• Fungicydy systemiczne – wnikają do wnętrza rośliny i przemieszczają się wewnątrz – tym samym chroniąc całą roślinę “od środka”.
• Fungicydy wgłębne – wchłaniają się do wnętrza rośliny, ale nie przemieszczają się wewnątrz.

Inny funkcjonujący podział klasyfikuje je ze względu na:

• Pochodzenia – naturalne (np. miedziowe, siarkowe), syntetyczne (triazole, strobiluryny) oraz biologiczne (zawierające mikroorganizmy).
• Moment stosowania – zapobiegawcze (stosowane profilaktycznie), interwencyjne (gdy pojawiają się objawy) i wyniszczające (w przypadku dobrze rozwiniętych chorób).

Jak działają? Mechanizm zwalczania chorób i grzybów.

W tym miejscu musimy zaznaczyć, że dokładne zasady działania zależą od konkretnego typu fungicydów. Każdy ma bowiem swój unikalny sposób radzenia sobie z grzybami. Stąd niektóre fungicydy są skuteczne tylko w odniesieniu do konkretnych gatunków (i patogenów, które je atakują). Jak pewnie wiesz – grzyby potrafią się dostosowywać, co z kolei wymaga regularnej rotacji i stosowanie różnych środków.

Do najpopularniejszych mechanizmów zaliczamy: blokowanie syntezy ergosterolu (bez którego komórki nie mogą funkcjonować), blokowanie syntezy białek, hamowanie oddychania komórkowego oraz zakłócanie podziałów komórkowych.

Kiedy i w jakich okolicznościach warto je stosować?

W myśl starej zasady “lepiej zapobiegać, niż leczyć” – pewnie domyślasz się, że najlepsze efekty daje profilaktyka, czyli stosowanie środków grzybobójczych – zanim choroba się pojawi i rozwinie na dobre.

O czym pamiętać? Warunki pogodowe mają ogromne znaczenie. Fungicydy działają lepiej przy wyższej wilgotności i temperaturach w granicach 15 – 25°C, bez silnego wiatru i bez opadów, najlepiej przez kilka godzin po zabiegu. Równie ważne są okresy karencji  pomiędzy opryskami a zbieraniem plonów – szczególnie, jeśli mówimy o żywności. Naturalnie, rodzaj środka oraz sposób aplikacji należy dostosować do konkretnego zagrożenia.

Szczególnie w uprawach rolniczych – liczy się regularność (od 2 do nawet 8 oprysków na sezon – w zależności od rodzaju roślin) oraz dostosowanie odpowiednich środków (pozwalających na bezpieczną i skalowalną produkcję). Kluczowa jest rotacja substancji czynnych. Stosowanie tej samej grupy chemicznej sprawi, że dane grzyby nabiorą na nie odporności.

Dlaczego warto? Korzyści ze stosowania fungicydów.

Odpowiedź jest prosta i dotyczy jakości oraz rozmiarów. Tego typu środki nie tylko chronią przed stratami ilościowymi, ale również mają wpływ na poprawę samych plonów. Chronią rośliny przed chorobami, co przekłada się na zdrowsze, ładniejsze i większe owoce oraz warzywa.

Według różnych szacunków oszczędności wygenerowane przez fungicydy (ograniczenie strat) – mogą sięgać 40%, a w skrajnych przypadkach nawet 80%. Dają możliwość prowadzenia upraw, tam gdzie bez nich byłoby to w ogóle niemożliwe lub skrajnie nieopłacalne. Wnioski? Fungicydy to inwestycja.

Czy są bezpieczne? Potencjalne zagrożenia.

Podobnie, jak wiele innych środków chemicznych, fungicydy również wymagają odpowiedniego podejścia. Nowoczesne fungicydy są poddawane surowym testom bezpieczeństwa przed wprowadzeniem na rynek. To oznacza, że ryzyko dla konsumentów jest minimalne, jednak – nadal nie należy bagatelizować kwestii ochrony.

• Przy ich aplikacji używaj dopasowanej odzieży ochronnej (kombinezon, rękawice, okulary, maski).
• Nie mieszaj różnych preparatów – bez sprawdzenia ich kompatybilności.
• Stosuj zalecane dawki.
• Zwracaj uwagę na to kiedy je stosujesz. Przestrzegaj okresów karencji, a także okresów, w których rozwijają się inne organizmy (pożyteczne pszczoły i inne zapylacze).

Potrzebujesz więcej informacji?

Fungicydy to tylko część szerokiej gamy agrochemikaliów, które pomagają w ochronie roślin . Surowce do produkcji agrochemikaliów znajdują się w naszym szerokim asortymencie.

Jeśli chcesz pogłębić swoją wiedzę na temat chemicznych środków ochrony roślin – koniecznie zapoznaj się z innymi publikacjami. Szczególnie polecamy artykuł o ich klasyfikacji. Ponadto, na naszym blogu znajdziesz też wiele innych praktycznych porad dotyczących ochrony roślin i nie tylko.