Wodorotlenki to związki chemiczne, które zawierają w cząsteczce grupę wodorotlenową i mogą mieć charakter kwasowy, zasadowy albo amfoteryczny. Do grupy związków amfoterycznych zalicza się między innymi związek o wzorze sumarycznym Al(OH)3, nazywany wodorotlenkiem glinu lub wodorotlenkiem aluminium. Jakie są główne zastosowania oraz właściwości wodorotlenku glinu? Poszukajmy odpowiedzi.
Co to jest glin?
Na początku wyjaśnijmy pewne różnice pomiędzy glinem – pierwiastkiem a glinem technicznym. Pierwszy z nich jest substancją rozpowszechnioną w świecie przyrody i jednym z najważniejszych składników współtworzących skorupę Ziemi. Glin techniczny to aluminium, czyli popularny surowiec, produkowany z rudy o nazwie boksyt, w skład której wchodzą wodorotlenki glinu oraz tlenki metali (żelaza, krzemu itd.).
Odkrywcą glinu był duński chemik, Hans Christian Ørsted, który w 1825 roku postanowił sprawdzić, co się stanie, gdy zacznie oddziaływać amalgamatem potasu na chlorek glinowy. W wyniku tego eksperymentu badacz uzyskał metaliczny proszek. Jednak dopiero 50 lat po tym odkryciu zaczęto na masową skalę wytwarzać aluminium metodą elektrolityczną. Przemysłowcy zainteresowali się wodorotlenkiem glinu, który, jak się okazało, stanowił – i stanowi do dziś bardzo przydatny surowiec.
Jak otrzymać wodorotlenek glinu?
Al(OH)3 powstaje na masową skalę w warunkach laboratoryjnych, a otrzymanie wodorotlenku glinu możliwe jest w procesie oddziaływania na roztwór soli glinowej roztworem amoniaku lub roztworem wodorotlenku sodu.
Tlenki glinowe powstają tylko wówczas, gdy sól glinu zostanie połączona z substancjami mocniejszymi od nich (mogą to być zarówno wodorotlenki, jak i inne, silniejsze związki chemiczne).
Wodorotlenek glinu: właściwości fizyczne i chemiczne
Co wyróżnia wodorotlenek glinu? Karta charakterystyki Al(OH)3 wskazuje, że jest to biały, bezwonny proszek, który nie rozpuszcza się w wodzie, po podgrzaniu przekształca w tlenek glinu i wykazuje właściwości amfoteryczne.
Na czym polega amfoteryczność wodorotlenku glinu? Oznacza to, że pod wpływem oddziaływania substancji o zróżnicowanym pH związek ten może zachowywać się jak kwas albo zasada. Innymi słowy – Al(OH)3 reaguje z kwasami oraz z zasadami.
Czym jeszcze charakteryzuje się wodorotlenek glinu? Właściwości tego związku chemicznego zależą w dużej mierze od zastosowanych technologii produkcyjnych. Na przykład: zleżały, sproszkowany Al(OH)3 trudniej poddaje się działaniu kwasów i zasad. Wodorotlenek glinu w formie żelu bez trudu rozpuszcza się zaś zarówno w środowisku kwaśnym, jak i zasadowym. Na szczególną uwagę zasługuje również fakt, że nie jest możliwa dysocjacja wodorotlenku glinu, ponieważ jako jeden z nielicznych wodorotlenków Al(OH)3 nie rozpuszcza się w wodzie i nie rozpada na jony.
Zastosowanie wodorotlenku glinu
W jaki sposób przemysł wykorzystuje dziś wodorotlenek glinu? Zastosowanie tego związku jest bardzo szerokie – cenią go producenci branży chemicznej, farmaceutycznej, medycznej, elektrycznej oraz papierniczej. Istnieje wiele produktów, zawierających ten składnik. Gdzie można znaleźć wodorotlenek glinu? W kosmetykach i mydłach oraz w wielu innych produktach, z których korzystamy w codziennym życiu. Mowa między innymi o:
- lekach i preparatach leczniczych, stosowanych przy nadkwasocie żołądkowej i chorobach wrzodowych;
- szczepionkach;
- wypełniaczach do papieru.
Wodorotlenek glinu: szkodliwość – fakty i mity
Na koniec odpowiedzmy na jeszcze jedno, ważne pytanie. W ostatnich latach na temat wodorotlenku aluminium krąży wiele negatywnych opinii. Skąd się one biorą i czy są prawdziwe? Niektórzy twierdzą, że wodorotlenek glinu w szczepionkach, antyperspirantach i mydłach wykazuje działanie rakotwórcze lub podrażniające. Warto jednak wiedzieć, że dotąd nie potwierdzono szkodliwości tej substancji. Nie ma też żadnych badań naukowych, które mogłyby dowodzić toksyczności wodorotlenku glinu.